Για τους Ουκρανούς, που δύο γενιές μετά, έχουν λησμονήσει
την "τερατώδικη φρίκη" του ναζισμού και τώρα που ξαναβρήκαν λίγο τις
δυνάμειες τους, αναπαράγουν αυτά που κάποιοι από αυτούς προκάλεσαν
(συντασσόμενοι με τους ναζί) ή υπέστησαν (ως θύματα του ναζισμού).
από το "Ταξίδι
στην Ανατολή" του Έρμαν Έσσε:
"Ολόκληρη η παγκόσμια ιστορία συχνά μου φαίνεται να μην
είναι τίποτα περισσότερο από ένα βιβλίο με εικόνες που καθρεφτίζει τον πιο
ισχυρό και τυφλό πόθο της ανθρωπότητας: τον πόθο της λήθης. Μήπως η κάθε γενιά
με απαγορεύσεις, σιωπή και γελοποίηση δε σβήνει ακριβώς αυτά που η προηγούμενη
γενιά θεωρούσε πιο σπουδαία; Δεν είδαμε μόλις πρόσφατα πως ένας τερατώδικος,
φριχτός πόλεμος, που κράτησε χρόνια, ξεχάστηκε, παραμορφώθηκε και σβήστηκε ως
δια μαγείας από λαούς ολόκληρους και πως οι ίδιοι αυτοί λαοί σήμερα που
ξαναβρήκαν λίγο τις δυνάμεις τους προσπαθούν να θυμηθούν, με συναρπαστικά
πολεμικά μυθιστορήματα, αυτά που εκείνοι οι ίδιοι προκάλεσαν και υπέστησαν πριν
από λίγα χρόνια;"
