25 Μαρτίου 2010

Μετά τη Σχολή τι;

Αν επρόκειτο για μυθιστόρημα της μεταπολεμικής γενιάς θα μπορούσε να έχει τίτλο "Η αγωνία του Φοιτητή της Φιλοσοφικής μετά την τελετή ορκωμοσίας". Αν ήταν χολυγουντιανή ταινία επιστημονικής φαντασίας θα μπορούσε να λέγεται "Η επόμενη μέρα". Ωστόσο, η εργασιακή προοπτική του/της αποφοίτου της Φιλοσοφικής δεν είναι μια υπόθεση μυθοπλασίας. Διότι στην περίπτωσή της εργασιακής αποκατάστασης μας η πραγματικότητα -όπως διαμορφώνεται χρόνια τώρα από τις κυβερνήσεις και τις εκάστοτε ηγεσίες του Υπουργείου Παιδείας- ξεπερνάει κατά πολύ κάθε φαντασία...

Τα πράγματα είναι λίγο πολύ γνωστά. Οι επιλογές μας, όταν ολοκληρώνουμε τις σπουδές μας στη σχολή, κινούνται μεταξύ έρευνας και εκπαίδευσης. Στον τομέα της έρευνας οι θέσεις είναι για λίγους: κυρίως για εκείνους που έχουν την οικονομική δυνατότητα να ασχοληθούν περαιτέρω με το αντικείμενό τους απερίσπαστοι από το οξύτατο πρόβλημα της άμεσης εύρεσης δουλειάς ή για εκείνους που διαθέτουν τις κατάλληλες διασυνδέσεις ώστε να προωθήθούν σε ερευνητικά ιδρύματα, σε προγράμματα και ινστιτούτα - κυρίως του ιδιωτικού τομέα.

Μένει ο χώρος της εκπαίδευσης λοιπόν. Εκεί που αργά ή γρήγορα, με επιφυλάξεις ή χωρίς θα στραφούμε σχεδόν όλοι μας μετά τη λήψη του πτυχίου μας (φροντιστήρια του ιδιωτικού τομέα και δημόσιο σχολείο). Στα περισσότερα φροντιστήρια βασιλεύει η ζούγκλα του ιδιωτικού τομέα: εργοδοτική αυθαιρεσία, προσωρινότητα (κανείς δεν έχει εξασφαλισμένη τη θέση του για την επόμενη χρονιά), ελαστικά ωράρια, χαμηλές αμοιβές, ασφυκτικοί ρυθμοί, απολύσεις, σε ορισμένες περιπτώσεις απουσία ασφάλισης, ό,τι δηλαδή συνιστά το γκρίζο παζλ της ευέλικτης εργασίας.

Και η προοπτική του δημόσιου σχολείου; Για να διεκδικήσει κανείς μια θέση στο δημόσιο σχολείο θα πρέπει ως γνωστόν να περάσει από το διαγωνισμό του αίσχους, το διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Ο ΑΣΕΠ δεν είναι τίποτε άλλο από μια καλά ενορχηστρωμένη πολιτική του κράτους να μειώνει στο ελάχιστο τις μόνιμες θέσεις εργασίας μετακυλίοντας την ευθύνη σε μας τους ίδιους. Είναι ένας διαγωνισμός κοροϊδίας που εξετάζονται περίπου 18000 φιλόλογοι και προσλαμβάνονται μόνο 480, στέλνοντας τους υπόλοιπους στην ανεργία.

Και με τα κενά στα σχολεία τι άραγε συμβαίνει; Πέρα από το ότι το ΥΠΕΠΘ δε φροντίζει να στελεχώνει με καθηγητές τα σχολεία από την αρχή της σχολικής χρονιάς ή και μέχρι το τέλος αυτής σε πολλές περιπτώσεις, έχει συλλάβει ένα πολύ προσοδοφόρο για αυτό σχέδιο: απ' τη μία καλύπτει κάποια κενά, χωρίς όμως να μονιμοποιεί καθηγητές. Πώς; Με το να συσσωρεύεται εδώ και 11 χρόνια ένας μεγάλος αριθμός επιτυχόντων αλλά μη διοριστέων. δημιουργώντας ένα ευέλικτο φθηνό εργατικό δυναμικό, το οποίο το Υπουργείο εκμεταλλέυεται κατηγοριοποιώντας το σε ωρομίσθιους και αναπληρωτές. Ωρομίσθιος καθηγητής σημαίνει 350 ευρώ μηνιαίως, ότι δεν πληρώνεσαι ποτέ έγκαιρα, ότι δεν μπορείς να προγραμματίσεις τη ζωή σου γιατί δε σε τοποθετούν από την αρχή της χρονιάς. Κατ' ουσίαν το Υποργείο Παιδείας σπάει στα δύο μια θέση μόνιμου εκπαιδευτικού τοποθετώντας 2 ωρομίσθιους, του οποίους πληρώνει συνολικά πολύ λιγότερο απ' ότι θα πλήρωνε 1 μόνιμο.

Το υπάρχον πλαίσιο λειτουργίας των σχολείων με καθηγητές υπό ομηρία, με προσλήψεις με το σταγονόμετρο, με σχολικά εγχειρίδια που προωθούν τη στείρα αποστήθιση, δε μας χωράει. Δε μας χωράει ως αυριανούς εκπαιδευτικούς, έπνιγε τα όνειρά μας όσο ήμασταν μαθητές και εξακολουθεί να το κάνει, ξεζούμιζε τους γονείς μας και εξακολυθεί να το κάνει προς όφελος των φτοντιστηριαρχών. Οραματιζόμαστε ένα σχολείο με υποχεωτική δημόσια και δωρεάν 14χρονη εκπαίδευση, τάξεις υποδοχής μεταναστών, τάξεις με 15 παιδιά και όχι 30-35, με εφαρμογή εναλλακτικών παιδαγωγικών προσεγγίσεων, ένα σχολείο ανθρώπινο για εκπαιδευτικούς και μαθητές.

Κόντρα στη λογική του Υπουργείου περί ατομικού μονόδρομου προσέγγισης της μονιμοποίησής ας, κόντρα στη διάχυτη αντίληχη της ανταγωνιστικότητας, μεγάλη μερίδα συναδέλφων, αδιορίστων καθηγητών, προσχώρησε ένα βήμα μπροστά καταδεικνύοντας ότι η ατομική προσπάθεια που μας ζητείται να καταβάλουμε δεν είναι παρά το τέλμα της πολιτικής της αδιοριστίας. Γι' αυτό και επανασυγκρότησαν την Πανελλήνια Ένωση Αδιόριστων Εκπαιδευτικών, μια ένωση, που επιχειρεί να συσπειρώσει όλον εκείνον τον κόσμο της ελαστικής εργασίας, της ετεροαπασχόλησης πολλές φορές, των εξευτελιστικών όρων δουλειάς, που έχει εξεταστεί επανειλημμένα στον ΑΣΕΠ αλλά είδε απλά το όνομά του σε πίνακες και τα όνειρά του για μόνιμη και σταθερή δουλεία να διαψεύδονται. Μια ένωση με παραρτήματα σε όλη την Ελλάδα, που έχει σταθεί αλληλέγγυα στην αγωνία του κόσμου της αδιοριστίας, που έχει βρεθεί στην πρώτη γραμμή του αγώνα απέναντι στην πολιτική της πολυδιάσπασης των δικαιωμάτων μας, που αγωνίζεται μέχρι σήμερα για να μη γινόμαστε ο ένας αντίπαλος του άλλου αλλά για να είμαστε ΟΛΟΙ μαζί ενώμένοι στο δίκαιο άιτημα για δουλειά.

Επομένως, είναι όχι μόνο δικαίωμα αλλά αυτονόητη υποχρέωση καθεμιάς και καθενός που τελειώνει τη Φιλοσοφική να εγγραφεί στην ΠΕΑΕ και να στηρίζει τις κινητοποιήσεις της στηρίζοντας έτσι ουσιαστικά κα την προσωπική του μάχη για το δικαίωμα στην εργασία. Πιστευουμε ότι το δίλημμα έχει τεθεί: ή θα μασήσουμε το παραμύθι της Διαμαντοπούλου περι μιας "αξικρατικής αξιολόγησης" δεσμεύοντας χρόνια από τη ζωή μας για μια αβέβαιη θέση στον ήλιο ή θα ορθώσουμε το ανάστημά μας και θα ανατρέψουμε το σχέδιο της απαξίωσης του ρόλου του εκπαιδευτικού στο κοινωνικό σύνολο. Εμείς συνειδητά επιλέγουμε το δεύτερο δρόμο, το δρόμο το λιγότερο περπατημένο, που όμως έχει επαληθευτεί ιστορικά ως ο μόνος νικηφόρος. Γιατί οι συλλογικοί αγώνες δε σταματούν, όταν παύουμε να είμαστε φοιτητές, αντιθέτως συνεχίζονται και εντείνονται και μετά το πτυχίο όσο εντείνεται η εκμετάλλευση στους χώρους εργασίας.